Test: High end kontra podstawowy, podwójna cena za rzekomo podwojoną wydajność – czy to uzasadnione? RockShox stanowi doskonały przykład tego napięcia, oferując dwa mocne widelce z pojedynczą półką do enduro i e-MTB: ZEB i Domain. Oba modele mają masywną ramę o skoku 38 mm i są przeznaczone dla kolarzy, którzy chcą szaleć w trudnym terenie. Podczas gdy ZEB Ultimate błyszczy jako lider technologiczny w swojej kategorii cenowej, kosztując około 800 euro, Domain Gold RC kusi ceną detaliczną wynoszącą około 400 euro i obiecuje zapewnić osiągi topowego modelu za ułamek jego ceny. Przyjrzeliśmy się bliżej specyfikacji technicznej, filozofii i praktycznym różnicom między tymi dwoma widelcami, aby dowiedzieć się, kto skorzysta na dodatkowym koszcie w porównaniu z ZEB, a kto może nawet dokonać mądrzejszego wyboru, wybierając Domain.
Podobieństwa: Sztywna podstawa do jazdy w trudnym terenie
Zanim zagłębimy się w głębokie różnice technologiczne, warto przyjrzeć się podobieństwom. Oba widelce, ZEB i Domain, zostały zaprojektowane z myślą o tych samych zastosowaniach: wymagającym terenie enduro i wyższych obciążeniach elektrycznych rowerów górskich. Podstawą są golenie o grubości 38 mm, które zapewniają wysoką sztywność i precyzję sterowania w trudnych warunkach na szlaku.
Oba modele są dostępne z kołami 27,5-calowymi i 29-calowymi i oferują podobny zakres skoku. Domain oferuje skok do 180 mm, a ZEB idzie o krok dalej i oferuje nawet 190 mm do ekstremalnego freeride'u. Ale na tym podobieństwa się kończą. To, co znajduje się wewnątrz rur widelca, jest zasadniczo różne.
Sedno sprawy: technologia tłumienia w porównaniu
RockShox ZEB Ultimate: amortyzator Charger 3.1 RC2
ZEB Ultimate wyposażony jest w Charger 3.1 RC2, najnowszy i najbardziej zaawansowany wkład tłumiący RockShox. To uszczelniony wkład, który umożliwia precyzyjną kontrolę oleju. Jego kluczową cechą jest całkowicie niezależna regulacja kompresji szybkiej i wolnej (HSC i LSC). Pozwala to doświadczonym kolarzom na niezwykle precyzyjne dostrojenie: kompresja wolnej prędkości wpływa na zachowanie widelca podczas powolnych ruchów sprężyny, takich jak te spowodowane przeniesieniem ciężaru ciała kolarza, podczas hamowania lub w zakrętach. Wysoka wartość LSC zapobiega niepożądanemu uginaniu się widelca i zapewnia lepszą przyczepność. Kompresja szybkiej prędkości z kolei kontroluje zachowanie podczas szybkich, mocnych uderzeń, na przykład podczas jazdy po korzeniach lub kamieniach.
Wersja 3.1 została dodatkowo udoskonalona w porównaniu z poprzednikiem: o 68% większy przepływ oleju w otwartym układzie LSC zapewnia większy komfort, a układ HSC oferuje lepsze wsparcie w pozycji zamkniętej. Dzięki temu ZEB Ultimate jest idealny dla rowerzystów, którzy wiedzą, co robią i chcą idealnie dopasować zawieszenie do różnych warunków i preferencji.
RockShox Domain Gold RC: Nowy amortyzator Isolator RC
Model Domain Gold RC jest wyposażony w nowo opracowany amortyzator Isolator RC. Zainspirowany technologią Charger, wykorzystuje on również sprężynowy, wewnętrzny, pływający tłok (IFP), który zapobiega mieszaniu się powietrza z olejem, zapewniając w ten sposób równomierne tłumienie. W przeciwieństwie do Chargera, amortyzator Isolator ma jednak prostszą konstrukcję i jest zintegrowany bezpośrednio z rurą widelca.
Możliwości regulacji zostały celowo ograniczone i zaprojektowane z myślą o łatwości obsługi. Zamiast oddzielnych regulatorów HSC/LSC, zastosowano trzystopniową dźwignię tłumienia kompresji:
- Otwarty: Maksymalna czułość na nierówny teren.
- Pedał: Rozwiązanie pośrednie, oferujące większe wsparcie bez twardnienia podczas szybkich uderzeń.
- Firma: Praktycznie zablokowane ustawienie zapewniające maksymalną wydajność pod górę.
Ta prostota to wielka zaleta Domain: jest intuicyjna i szybka w konfiguracji. Nie musisz martwić się skomplikowanymi procesami dostrajania, ale w zamian rezygnujesz z możliwości precyzyjnego dostrajania w ekstremalnych warunkach.
Różnice w sprężynach pneumatycznych i ich funkcjach
DebonAir+ z ButterCups kontra DebonAir
RockShox ZEB Ultimate wyposażony jest w sprężynę powietrzną DebonAir+. Dodatkowo, wersja Ultimate posiada również Buttercups: małe, gumowe elementy tłumiące u dołu zespołu sprężyny i amortyzatora. Zaprojektowano je tak, aby filtrowały 20% drgań o wysokiej częstotliwości, zmniejszając w ten sposób zmęczenie dłoni i ramion. Cecha ta jest szczególnie zauważalna podczas długich, nierównych zjazdów.
W modelu Domain zastosowano sprężynę pneumatyczną DebonAir, która bazuje na filozofii DebonAir+, ale nie posiada amortyzatorów ButterCups. Modernizacja nie jest możliwa. W praktyce responsywność obu widelców jest bardzo wysoka, choć widelce ZEB mogą zapewniać niewielki komfort dla bardzo wrażliwych rowerzystów dzięki amortyzatorom ButterCups.
Podwozie, masa i możliwość modernizacji
Chociaż oba modele bazują na goleniach o średnicy 38 mm, bardziej złożona i wydajna materiałowo produkcja modelu ZEB przekłada się na zauważalną przewagę wagową. W zależności od modelu, Domain waży od około 200 do 300 gramów więcej. Różnica ta może być niezauważalna w przypadku e-MTB, ale jest zauważalna w przypadku lekkiego, ekologicznego roweru enduro.
Kolejnym punktem jest Możliwość aktualizacjiTańszy ZEB Select można łatwo ulepszyć do poziomu Ultimate za pomocą wkładki Charger 3.1. W przypadku Domain nie jest to możliwe. Średnica wewnętrzna jest inna, co uniemożliwia wymianę amortyzatora. Każdy, kto kupi Domain, jest skazany na amortyzator Isolator.
Praktyczne wrażenia i stosunek ceny do jakości
W praktyce Domain Gold zaskakuje doskonałą responsywnością, zarezerwowaną dla topowych widelców jeszcze kilka lat temu. Jest czuły i komfortowy. Swoje granice ujawnia dopiero przy ekstremalnie wysokich prędkościach lub podczas bardzo aktywnej jazdy. Wtedy brakuje mu wsparcia w środkowym zakresie skoku i zbyt szybko go przekracza. Chociaż można to częściowo zrekompensować, dodając więcej żetonów do komory powietrznej, a tym samym zwiększając progresję, ta ingerencja wpływa na ogólną charakterystykę sprężyny.
Właśnie w tym tkwi siła ZEB Ultimate. Oddzielne ustawienia HSC i LSC pozwalają na znalezienie konfiguracji, która jest zarówno czuła, jak i komfortowa na początku skoku, a jednocześnie oferuje niezbędne wsparcie w średnim zakresie, bez nadmiernej progresywności pod koniec. Rezultatem jest bardziej miękka, bezpieczna i ostatecznie bardziej energooszczędna jazda, gdy widelec jest w pełni wykorzystany. Ta zaleta wymaga jednak cierpliwości i pewnej wiedzy technicznej podczas konfiguracji.
Podsumowanie: Który widelec dla kogo?
Podsumowując, ZEB to technologicznie zaawansowany i mocniejszy widelec. Jest lżejszy, ma bardziej czułą regulację i oferuje ekskluzywną funkcję komfortu dzięki ButterCups. Jest skierowany do kolarzy i rowerzystów nastawionych na osiągi, którzy chcą wycisnąć z zawieszenia wszystko, co najlepsze, i są gotowi zapłacić za to dwukrotnie więcej.
Jednak RockShox Domain Gold RC to znacznie więcej niż tylko „tani ZEB”. To niedoceniany bohater ogromnej grupy docelowej. Dla rowerzystów poszukujących solidnego, niezawodnego i prostego w obsłudze zawieszenia, oferującego doskonałe osiągi na większości szlaków, jest to prawdopodobnie najrozsądniejszy wybór na rynku. Reaktywność jest na najwyższym poziomie, a prostsze tłumienie jest dla wielu rowerzystów raczej zaletą niż wadą. Zaoszczędzone pieniądze – w końcu około 400 euro – można zainwestować w inne części, które wpływają na osiągi, takie jak opony czy hamulce.
Ostatecznie decyzja, jak to często bywa, jest kwestią osobistą. Ci, którzy szukają bezkompromisowej wydajności i wiedzą, jak ją wykorzystać, będą zadowoleni z ZEB. Z drugiej strony, ci, którzy szukają widelca o wyjątkowym stosunku ceny do jakości, który po prostu dobrze działa, nie mogą się pomylić i zaoszczędzić pieniądze.